Nieuws? Nieuws!

Veertig kinderboekenschrijvers die tegelijk voorlezen op de eerste dag van De week van het luisterboek, in Het jaar van het voorlezen in een kinderboekwinkel is voor het jeugdjournaal alleen nieuws als álle kinderboekwinkels in moeilijkheden zijn, anders is het niet bijzonder genoeg en heeft het geen nieuwswaarde.

Niet alle kinderboekwinkels zijn in moeilijkheden. Er zijn zelfs kinderboekwinkels die het prima doen, denk ik. Net zo goed als niet alle volwassen boekwinkels het moeilijk hebben en niet alle uitgeverijen. Er zijn zelfs kinderboekenschrijvers die kunnen leven van hun pen. Dus is het niet interessant voor het jeugdjournaal.

En het lijkt erg klein, zo'n boekwinkeltje in Limburg. Wie maalt daar nou om? Tja, wie maalt daar om? Kinderen? Dat zou kunnen, maar het lijkt mij wat stug. Jazeker er zijn nogal wat kinderen die graag bij ons hun boeken kopen, maar kinderen zijn gewend dat zij niet bepalen wat er in hun leven blijft. Of vader en moeder samen, of hun huis hun thuis, of ze doorgaan met hun klas of zitten blijven. Grote beslissingen gaan over hen heen en daar hebben ze doorgaans vrede mee.

Het sluiten van de Boekenwurm is een grotemensenprobleem. Volwassenen kunnen overzien waarom het belangrijk is dat kinderen lezen. Zij hebben belang bij een plek waar zij boeken kunnen bemachtigen die kinderen willen lezen. Boeken die de kinderen mogen houden. Boeken die in keurige rijtjes op nummer in kastjes worden gezet of in stapeltjes door het huis slingeren. Boeken die herlezen worden totdat de ruggetjes loslaten en die zij later aan hun eigen kinderen aanbieden, die er hun neus voor zullen ophalen, want elke generatie heeft zijn eigen helden.

Volwassenen zijn zonder kinderboekenkenners tamelijk hulpeloos. Ze kennen en koesteren namelijk alleen die eigen helden. Schrijvers van kinderboeken hebben daardoor bij voorbaat een achterstand als het om beroemdheid gaat. Noem veertig namen van hedendaagse kinderboekenauteurs en de kans is groot dat volgroeid Nederland de schouders ophaalt: "Nooit van gehoord"

Aan kinderen hebben kinderboekenmakers ook weinig voor roem. Kinderen letten niet zo op schrijvers, hun helden leven in het boek. Het zal hun worst wezen, dat Kolletje van Feller, Agent en Boef van Veldkamp en de Boer, Mees Kees van Oldenhave is. Een eenzame enkeling weet als schrijver naam te maken, maar ook die bekendheid is beperkt. Zelfs Oomen, Stilton, van Loon en Vriens doen uiteindelijk weinig bellen rinkelen bij volwassenen.

Prijzen helpen daar niet en recensies evenmin. Dat komt alleen aan bij de mensen die toch al belangstelling voor kinderboeken hebben. Volwassenen die er niks van weten kopen een 'bekroond boek' omdat ze dat als een kwaliteitsgarantie zien, waar ze gelijk in hebben. Al garanderen wij dan niet het leesplezier. Dat zou wel eens groter kunnen zijn bij het onbekende boek ernaast. Er zullen sowieso veel volwassen kopers zijn die titel noch auteur onthouden van hun geschenk. Ze vertrouwen op ons.

Wij kunnen twee dingen doen. Het boek in handen duwen dat gegarandeerd succesvol is, dat in de verkoop toptien staat, op internet boven komt drijven en in elke supermarkt ligt. Of wij wijzen op de alternatieven, de verrassingen, de nieuwe namen.

Schrijvers en uitgevers hebben baat bij goede boekhandels en veertig schrijvers hebben daarom het probleem van een kleine specialistische boekhandel in een uithoek van het land aangegrepen om dat duidelijk te maken. Dat is nog nooit gebeurd, dat is bijzonder en dat is volgens mij de definitie van nieuws. Grotemensennieuws!

Maandag 22 april om 14.30 u lezen veertig schrijvers tegelijk voor in De Boekenwurm Maastricht. Een uitgelezen moment voor volwassenen om het belang van specialistische boekhandels te onderschrijven. Kom luisteren!

Herrijzen

Mijn boekbladblog van vandaag

Kom op, niet huilen, het komt vast goed, gewoon je schouders eronder, niet opgeven.

Maar als ik ga pinnen om wat flesjes wijn te betalen voor de mensen die komen meedenken over mijn winkel, geeft het apparaat aan dat er geen saldo is. Geen saldo! Geen saldo op de rekening waarvan ik over twee dagen 2800 euro huur moet betalen. Ik kan alleen maar zo snel mogelijk het spaargeld aanspreken dat ik vergaard heb om, mocht ik iets krijgen, een paar weken vervanging te regelen en mocht ik niks krijgen, als mijn pensioen te gebruiken.
Als ik met deze winkel doorga, vreet die mijn toekomst op en veel tijd is daar niet voor nodig. Een gedachte die mij de hele dag labiel weet te houden.

Witte Donderdag bleek de avond die ik uitgekozen had om over mijn bedrijf na te denken.
Er was wijn, er waren meelproducten en er waren heel veel toegewijden. In tegenstelling tot de centrale figuur op die beslissende bijeenkomst was mij bevolen zo veel mogelijk mijn mond te houden, maar ik moet toegeven, dat bevel was op eigen verzoek. Er is veel gezegd deze donderdag, en geopperd en bedacht en voorgesteld. Het was een fijne avond, die lang duurde, in mijn hoofd bleef zitten en die ’s morgens verderging alsof ik niet geslapen had.

‘Boekkopers moeten beseffen dat zij hun boeken bij de fysieke boekhandel moeten kopen, als ze willen dat die blijft bestaan’, werd bepleit. En dat is waar. Maar wat als het de boekkopers niet kan schelen? Zij zoeken het product, en gemak dient de mens. Wat kan het hun schelen of er uitgevers zijn die een prachtig fonds hebben met pareltjes ertussen? Wat niet weet wat niet deert, als de behoefte maar bevredigd wordt: een goed boek. Wat kan het de lezer schelen dat er schrijvers zijn die zij niet kennen? Er zijn er zat die ze wel kennen en de paar nieuwelingen die boven komen drijven, lijken het aanbod toch wel te verfrissen.

Wat is het nut van de fysieke boekhandel als de keuzes van het scherm spatten? Misschien moet de boekhandel in de straat maar weg. Dan maken we een knus digitaal boekenboetiekje waar je advies op maat kunt krijgen, desnoods telefonisch, en je het boekje dat je wenst, downloadt of opgestuurd krijgt. Klantvriendelijker kan het internet niet zijn en de boekverkoper heeft geen last van huur, dure voorraad, interieur of etalages. Hij werkt wanneer er klanten zijn en is een vrij mens op alle andere momenten.

Wat nou geur, bladerplezier, reliëf, materiaal, drukpracht, verrassing, onverwachte ontmoetingen, gesprekken, herinneringen, schrijvers? Gaan we nou weer zeiken over beleving? Het woord van deze eeuw, dat beleeft maar en beleeft maar en het liefst met een kop koffie. Als je dat allemaal zo belangrijk vindt, dan betaal je daar toch voor? Dan koop je een entreekaartje of je wordt lid en dan ga je lekker beleven. Oh, dat is niet de bedoeling? Het beleven moet gratis en je wilt verleid worden tot het kopen van een boek en dan moet de belevingsbieder kunnen leven van wat hij aan die boekenverkoop overhoudt.

Dat heet een boekhandel, mensen, en dat bestaat al, of moet ik zeggen ‘nog’?

Voor de Boekenwurm is het einde in zicht en ja, er zijn mogelijkheden om hem te behouden, maar dat vergt heel sterke schouders en heel veel liefde en idealisme en visie en kennis en allerlei vaardigheden van handig met een schroevendraaier tot het bewerken van ambtenaren; en tijd en energie en punctualiteit en structuur en een netwerk en taalvaardigheid en creativiteit en ICT-handigheid en fysieke kracht. En als dat er allemaal is, dan kan er misschien weer genoeg geld binnenkomen om iemand ervan te laten leven.

Witte Donderdag was een bijzondere avond, maar misschien was het geen toeval dat ik daarom op Goede Vrijdag de Boekenwurm zag sterven. Pasen is het feest van de herrijzenis, van het nieuwe leven. Je zou er bijna gelovig van worden, al denk ik niet dat het in drie dagen zal lukken, en ik kan het zeker niet alleen!