Genetisch

'Weet je op wie jij steeds meer lijkt?', vroeg mijn broer ooit, voorzichtig.
'Ja, ik weet het, op oma', snauwde ik. Dat was een uiterlijke vergelijking die ik, ondanks het feit dat het waar is, hem nooit heb vergeven. Niemand had het namelijk nog gezien en ik wilde het eeuwig verborgen houden.

Oma had, behalve haar uiterlijk, een paar dingen die ik moeizaam vond: haar erwtensoep; haar gewoonte om, wanneer je naast haar zat, elk algemeen gesprek onmogelijk te maken door aan je arm te trekken en volkomen oninteressante verhalen in je oor te tetteren; haar neiging om zonen belangrijker te vinden dan dochters en haar verzamelwoede van alles wat in de krant stond over Maastricht. Dozen vol artikelen die na haar dood linea recta het oud papier in werden gekieperd, tenminste dat hoop ik.

En dat verzamelen begin ik nu ook te doen. Niet over Maastricht, maar over lezen. Vandaag bijvoorbeeld, uit de Volkskrant, een berichtje dat gevangenen in een Zuid Amerikaanse gevangenis strafvermindering kunnen krijgen door boeken te lezen. Elk gelezen boek levert vier dagen minder brommen op en zo kunnen ze maximaal achtenveertig dagen eerder vrij komen. Twaalf boeken dus, waar ze vier weken leestijd voor krijgen en waarvan ze dan ook een verslag moeten schrijven waarbij, behalve op de inhoud, ook gelet wordt op spelling, interpunctie en vormgeving. Het mogen literaire, filosofische of wetenschappelijke boeken zijn. De gedachte erachter is, dat gevangenen van lezen een beter mens worden.

Daar word ik blij van. Hoewel ik een enorm tegenstander van boekverslagen ben, vind ik het in dit geval een prima straf. Die gevangenen zitten daar tenslotte niet voor niks.
Dus dan knip ik dat artikel uit en stop het in een map. Het is nu nog maar één map, maar hij sluit al niet meer, dus ik vrees dat ik een tweede ga nemen. En als ik ook nog net zo oud word als mijn oma, dan kan dat nog zeker veertig jaar zo doorgaan.

(op de foto: baby Gijs die straks de enige erfgenaam is van drie generaties (ook op de foto) verzamelwoede, want de kinderen van mijn broers ontsnappen daar natuurlijk weer aan)

Pff het leesdossier

Ik snap niet dat hij er zo kalm onder blijft, zijn leesdossier. Gijs las dit jaar zeker twintig boeken, maar van drie moet hij een verslag maken. En die boeken moeten aan bepaalde eisen voldoen zoals een deugdelijke schrijver en een verdedigbaar genre en weetikhetalnietmeer. Goed boek, met plezier gelezen, moet je ook doen, volstaat niet voor een leesdossier. Per boek moet je, behalve een verslag van het boek, nog wat extra's doen: een gedicht erover schrijven, of een reclameboodschap die ook negatief mag zijn, of een vervolg verzinnen waar je zelf een rol in speelt. Begrijp me niet verkeerd, ik ben geen tegenstander van schrijvende jongeren. Integendeel laat ze in vredesnaam dichten, opstellen schrijven of reclameboodschappen formuleren, maar koppel het toch niet steeds aan het lezen. Voor wie weinig en niet zo graag leest, volgt er op een boek dus ook nog straf.

Gijs heeft voor zijn leesdossier de boeken gekozen die hem het minst aanspreken, omdat die voldoen aan de eisen. En hij heeft er het beste van gemaakt, dat moet ik zeggen. Maar ik benijd hem niet. Ik help hem met de spelling omdat zijn dyslexie hem anders parten speelt en vaak adviseer ik hem een antwoord uit te breiden met de vraag, zodat het begrijpelijker wordt voor de lezer. Maar sommige zinnen vind ik te wonderlijk om te veranderen, ze zouden hun charme verliezen. Zo houdt hij van spannende boeken met een enge druk, want dat houdt hem aan het lezen. Om de een of andere reden begrijp ik precies wat een enge druk is. Dus, ook al vrees ik een beetje voor het oordeel van zijn docent, ik laat het zo.

Vanavond bekeken we zijn lees- en kijkdossier waarin hij verslag doet van zijn leessmaak en filmvoorkeur. Op de vraag of hij vaak naar de bioscoop gaat, heeft hij 'nee' geantwoord, wat waar is. 'Maar weet je,' zegt hij opeens breed lachend,'Ze vragen heel vaak of ik een bepaalde film gezien heb, en dan moet ik bijna altijd antwoorden: 'Nee, maar ik heb wel het boek gelezen.' Daar heeft trouwens nog nooit iemand een vervelende opmerking over gemaakt."