Boekbladblog: Waarom zijn er bibliotheken?

‘Klantvriendelijkheid wordt nog eens de dood van het boek,’ bedacht ik gisteravond. Ik bezocht een voorlichtingsavond van de MTB, een bedrijf dat beschut werk heeft en zoekt voor mensen die niet zo gemakkelijk in een gewone baan kunnen functioneren.
Aardige mannen in pakken betoogden dat zij geen gesubsidieerde hobbyinstelling beheren, maar een serieus bedrijf voeren, dat meedoet op de arbeidsmarkt en dat het moet winnen door te concurreren op prijs en vooral op klantvriendelijkheid. Dus vooral trachten beter en goedkoper te bieden wat gevraagd wordt.

Klantvriendelijkheid heeft namelijk meestal niks te maken met aardig zijn, luisteren en meedenken, maar met leveren wat de klant wenst en het hem zo gemakkelijk mogelijk maken het in zijn bezit te krijgen. In de boekenbranche zou dat betekenen dat je de bestsellers op de tafel legt, waar de mensen ze meteen vinden, e-boeken kunt leveren op een zo eenvoudig mogelijke en voordelige manier en dat de klant boeken via internet kan bestellen en in de kortst mogelijke tijd thuisbezorgd krijgt. Boekhandels en bibliotheken duiken massaal op dat concept en noemen het innovatie. Daarnaast serveren ze koffie, geurtjes en geluid en noemen dat beleving.

Binnen de boekhandelsbranche is er een bedrijf dat prima aan al die eisen voldoet (nou ja, ze serveren geen koffie) en dat iedereen die snel en gemakkelijk een bestseller of een specifieke titel in huis wil halen bedient. Ik zie hen ook nog wel eens een digitale bibliotheekfunctie vervullen. Een kwestie van tijd. Hun naam mag je niet uitspreken, want het schijnt dat boekhandels daardoor omvallen, maar zelfs zonder dat weet iedereen over wie het hier gaat. Dat is knap. Jammer dat zoveel boekhandelaren hun energie verspillen aan boos zijn in plaats van die te steken in waar ze goed in moeten zijn: lezen, op eigen kennis en intuïtie inkopen en op maat adviseren. Met het product de klant verrassen.

Bibliotheken willen het geschreven gedachtegoed meer en meer in bits en bytes verspreiden. Ik vind dat raar. Digitaal kun je thuis regelen, daar heb je de bibliotheek niet voor nodig. Het voordeel van digitalisering is nou juist dat je er het huis niet meer voor uit hoeft en een e-reader vangt bovendien minder stof, dus je wint dubbel tijd want je poetst minder. Een bibliotheek die met digitalisering bezig is zegt in feite: ‘Ik ben overbodig, maar ik weet niet hoe ik moet stoppen.’

Ook in de politiek hoor ik beweren dat de tijd dat bibliotheken het van de uitleen van het papieren boek moet hebben voorbij is. En ook daar is digitalisering het toverwoord. Dat is goedkoper dan boeken die maar staan te wachten tot er iemand voor komt en daarbij nemen ze ruimte in die onderhouden en beheerd moet worden. Duur, duur, duur!

‘Bedenk eens wat je zelf wilt dat een bibliotheek doet,’ hield ik mijn gemeente voor. Welke rol moet een bibliotheek binnen een gemeenschap spelen? Zijn ze een kenniscentrum, een ontmoetingsplek, een verhalenwisselkantoor, een sociale pitstop? Of is het een instituut dat papieren boeken bereikbaar maakt en houdt voor iedereen die ze niet zelf kan of wil aanschaffen, maar wel wil lezen? Een bedrijf dat een verdienmodel voor auteurs heeft, zodat het lezen hun een inkomen bezorgt. Een instelling die lezen ondersteunt, bevordert en verankert? Wat is dat werk je waard? Zijn daar nieuwe wegen voor te bedenken? Dichter bij de lezers, effectiever, breder, laagdrempeliger? Waar geef je subsidie voor?

Op middelbare scholen blijken de eerste kinderen met een computerverslavingsindicatie al binnen te zijn. Leerlingen die uitdrukkelijk niet met laptop of iPad mogen werken en die gebaat zijn bij pen en papier en papieren boeken. Voordat we onszelf met digitale sterren in de ogen onze eigen glazen ingooien is het misschien een idee om preventief het papier te herwaarderen en bibliotheken en boekhandelaren te vragen hun klantvriendelijkheid ondergeschikt te maken aan hun productvriendelijkheid. Het bereikbaar, beschikbaar en zeker ook zichtbaar maken en houden van papieren boeken is hun enige bestaansrecht.

Boekblad 25 november 2014

Voorkeurvrouwen

Vanmorgen heb ik ontbeten met Erwin de Bie, hij stond me gisteravond bij thuiskomst al op te wachten bij de ingang van mijn dorp en vanmorgen vond ik hem in de brievenbus, glanzend bedrukt.

Hij rekende me precies voor hoe het zit met die voorkeurstemmen en dat snap ik wel want hij staat op 8 en misschien heb je dan zelfs bij het CDA voorkeurstemmen nodig om in de raad te komen. Ine Weerts nu raadslid, staat op 9, nog een plek lager. Zij is de eerste vrouw op de lijst bij het CDA en wat ik van Ine weet is wat ik gezien heb tijdens de commissievergaderingen inwonerszaken: capabel, betrokken, slim.
Tijdens het debat in Eckelrade moest de wethouder zich verdedigen omdat het CDA haar op een zo lage plaats had gezet. Het lukte hem niet. Er is namelijk geen enkel argument aan te voeren waarom Ine zo laag staat, behalve dat ze vrouw is en dat is een heel slecht argument.

Bij de PGE-M staat Lucia Geurts op 10, misschien staat zij daar omdat ze niet in de raad wil. Ik hoop dat dat niet de reden is want Lucia is ook heel goed. De raad zou er wel bij varen als zij erbij kwam. Ik word altijd blij van haar opmerkingen over de stukken in de vergadering omdat ze ertoe doen en omdat ze kundig zijn. Zij ziet de dingen waar ik overheen kijk.

D'66 heeft een vrouw die er nog niet zolang bij is. Lisanne Brands, werd mijn buurvrouw bij de commissie inwonerszaken en dat beviel goed. Op de een of andere manier weet zij met haar vragen de droog geformuleerde stukken menselijk te maken. Ik houd van mensen met een rustige, weloverwogen discussiestijl.

Dat heeft Marjo Habets niet. Zij staat nu voor SVM op de lijst, plaats 5. Ik weet dat Marjo als een Jack Russel in je enkels kan hangen en net zo lang door argumenteert tot je uitgeteld op de vloer ligt, waarna ze naar je halfdode restant kijkt en met een knik besluit dat je het eindelijk begrepen hebt. Dat gecombineerd met haar angstaanjagend vermogen om hele dossiers bijna letterlijk te onthouden, kan ik me wel verheugen op Marjo in de raad, mits daar een goede voorzitter zit die spreektijd durft te bewaken.

En tenslotte Carrie Martens, het enige andere vrouwelijke raadslid in de de huidige samenstelling. Nummer 2 voor de PVDA en dus komt ze er waarschijnlijk wel in en dat is goed, want Carrie is meer dan ok. Misschien niet de sterkste spreker, maar rechtvaardig, eerlijk en wakker, een luis in de pels van Jo Bisscheroux en trouwens van iedereen die iets in de melk te brokkelen heeft op sociaal gebied.

Ik zou zeggen, doe me een lol, als je nou niet van plan bent om op GroenLinks te stemmen, kies dan één van deze vrouwen. De gemeenteraad, wat zeg ik, de gemeentepolitiek in Eijsden-Margraten, zal er enorm van opknappen.